Radyo Sputnikyayınlanan İsmet Özçelik ile Ankara Farkıprogramın konuğu Maltepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan ÜnalSuriye ile normalleşme sürecini ve bu sürecin Doğu Akdeniz’e yansımalarını değerlendirdi.
“Suriye’nin talepleri ciddiye alınmalı”
Normalleşme sürecinde Suriye tarafının taleplerinin ciddiye alınmasının her iki tarafın da menfaati açısından değerli olduğu yönündeki görüşünü dile getiren Ünal, şunları kaydetti:
“Bir tek AmerikaHepsi değil Batı istihbarat teşkilatları Şirketin atıl kalacağını ve hiçbir şey yapmadan süreci izleyeceğini düşünmek iyimserlik olur. Yani burada yapmamız gereken şey işlem hızlandırmalı ve yavaş adımlar atmalıdır. Bizim Türkiye Odaklanacağımız nokta nedir? Bunlardan biri de sığınmacıların geri dönüşü. Bunların varlığı çok önemli tartışmalara ve sorunlara yol açmıştır. Bu nedenle bu konunun bir sonuca bağlanması çok değerlidir. İkincisi; İstiklal CaddesiPKK/PYD’de bombalı saldırı O zamandan beri Suriye’de bir operasyondan bahsediyoruz. Neden bunları düşünüyoruz? İşte Amerika’nın savunması, koruması PKK/PYD devletçik kuruluyor. Şahsen, bu tür şeyler o bölgede görev yapan Amerikan kuvvetlerinin şemsiyesi altında yapılıyor. Dolayısıyla en kıymetli meselelerimizden biri de PKK/PYD devletçiğinin tasfiyesidir. böyle bir altyapı orada oluşmasını engellemek için. Bu iki konuyu ele alan bir mutabakat zaptı Türkiye için çok değerlidir. Kazan-kazan tekniği ileMüzakere yapabilmek için Suriye tarafının taleplerini ciddiye almamız gerekiyor.”
‘Suriye ile uzlaşmanın Doğu Akdeniz’e olumlu yansımaları olacak’
Ünal, Suriye ile uzlaşmanın hem Türkiye’nin hem de Rusya’nın çıkarlarına ve Doğu Akdeniz’e olumlu yansımaları olacağını kaydetti:
“Türkiye ve Rusya Bağlantılarınıza çok olumlu yansır. Çünkü Türkiye ile Suriye arasında böyle bir uzlaşma, Rusya’nın sahadaki askeri başarılarını kısa sürede Suriye’de bir barış anlaşmasıyla taçlandırmasına yol açacaktır. Bu Rusya için büyük bir başarı olarak kayıtlara geçiyor ve benim iddiam esasen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Türkiye’yi tanıma konusunda en azından zihniyet olarak çok yol kat eden Rus tarafı, orada istediğimiz noktaya geliyor. Rusya’nın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tanımak Bence şu an tökezliyor. Çünkü Rusya ile Yunanistan ve Kıbrıslı Rumlar arasındaki ilişkiler olağanüstü düşmanca bir hal aldı. Türkiye ile Rusya arasındaki bağlantılar için yeni mesafeler elde edildi. Doğu Akdeniz Şu anda Türkiye’de yükselen bir Türkiye profili var. Biz sadece Şeker mısırİsrail ile yakınlaşmak için, İsrail ile ilişkilerimizi normalleştirmek için Yunanistanve Kıbrıs ‘ in bu bölgedeki tüm planlarını başarısızlığa uğrattık. Suriye ile anlaşmaya vardığımız sürece Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanıma adımını atabilir. Suriye ile aramızdaki bu tür bir çatışma anlaşmakBunun Doğu Akdeniz’e de yansımaları olacak.”
‘Suriye’nin endişeleri giderilmeli’
Türkiye’nin Suriye topraklarında kalıcı olmadığını Suriye’nin görmesi gerektiği yönünde açıklamalarda bulunan Ünal, bu konudaki önerilerini şöyle sıraladı:
“Suriye tarafının gördüğüm en değerli güçlükleri; Suriye topraklarına giriyorsunuz. burada PKK/PYDkümelerine, teröristlere karşı hareket ediyorsunuz. Bu toprakları PKK/PYD kümelerinden temizliyorsunuz. Ama sonra o topraklara girip hastaneler, postaneler kuruyorsunuz, fakülteler açıyorsunuz, kaymakam atayorsunuz. Bunları yan yana koyduğunuzda Suriye tarafının bu konularda endişelenmek için pek çok nedeni var. Bu endişeyi nasıl giderebiliriz? Örneğin, aşağıdakiler yapılabilir: a anlaşma metnioluşturulur ve Soçibirinde eğer üçlü konuşmaVarsa iki cumhurbaşkanı oraya imza atacak, Putin Aynı zamanda süreci gözlemci olarak takip eden devletin başıdır. Bu mutabakat zaptında Türkiye, kontrolü altındaki tüm topraklarda Suriye’nin nüfuzunun etkisine sahiptir. senin hakimiyetin Yardım edeceğine söz verir. Türkiye karşı tarafa şunu söyleyebilir; Siz bu mutabakat muhtıralarını imzaladıktan sonra Suriye devleti olarak güvenlik güçlerimizin kontrolündeki bölgelere atamalar yapıyorsunuz. Buraya bir vali atayın. Burada eğitim sistemine öğretmen atayın. Buradaki eğitimi Suriye eğitim sistemine entegre edin. Hatta buraya askeri irtibat birlikleri gönderin ki güvenlik güçlerimiz temas halindebırak olsunlar Suriye devleti bunu gör; Biz bu topraklarda kalıcı değiliz. Bu başlatıldığında Suriye tarafındaki yaygaranın değerli bir kısmı ortadan kalkacaktır.”
‘Amerikan projesinden etkilenecek devletler birlikte hareket etmeli’
Ünal, Türkiye, Rusya, Suriye, Irak ve İran’ın sona ermesi halinde Amerika’nın bölgede yürütmeye çalıştığı projenin başarısız olacağını belirtti. “Burada 4 ülkenin toprak bütünlüğüne yönelik bir tehdit var. Amerikan projesi var. Bu Amerikan projesinden etkilenecek devletler birlikte hareket etmelidir. Türkiye ile Suriye arasında Adana Uzlaşmasıbu isim çerçevede verilmemiştir ittifak bağlantı böyle bir projenin sonunu getirir. Amerika’nın Afganistanburadaki havaalanındaki görüntülerine benzer müttefik İm dediği kümeleri satışa çıkararak uzaklaşma sürecini hızlandırır. Rusya, Türkiye, Suriye, Irak, İran Bir şey olursa, Amerika’nın projesi başarısız olur. Bu süreç doğru yönetilirse Türkiye’ye çok önemli fırsatlar ve fırsatlar getireceğine şüphe yok.”dedi.
